Obejrzyj film

Obejrzyj uważnie poniższy film i postaraj się zapamiętać jak najwięcej informacji.

Doczytaj

Empedokles z Agrygentu (ok. 493–433 przed Chr.) – filozof grecki, twórca teorii czterech elementów (ziemia, woda, powietrze, ogień), które łączą się i rozdzielają pod wpływem sił miłości i waśni. Jako pierwszy zaproponował również koncepcję ewolucji gatunków. Zgodnie z legendą wskoczył do Etny, aby udowodnić, że jest półbogiem.

Heraklit z Efezu (ok. 540–480 przed Chr.) – filozof grecki, twórca wariabilizmu pozostającego w opozycji do statyzmu szkoły eleackiej. Uważał, że boskie prawo (logos) rządzi zmiennym światem i jednoczy obecne w nim przeciwieństwa. Jego powiedzenie, że nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki, ponieważ zmienia się w niej woda, wzmocnił jeszcze jego następca Kratylos, który miał powiedzieć, że nie można nawet raz wejść do tej samej rzeki.

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770–1831) – filozof niemiecki, twórca najsłynniejszego systemu idealistycznego, według którego rzeczywistość ma naturę duchową. Jedno ze swoich największych dzieł, zatytułowane Fenomenologia ducha, ukończył w dniu bitwy pod Jeną. Hegel jest autorem słynnego powiedzenia, że sowa Minerwy (symbol mądrości) wylatuje o zmierzchu, które można rozumieć tak, że mądrość osiąga się dopiero u kresu zdarzeń.

Alfred North Whitehead (1861–1947) – angielski filozof i matematyk, twórca kierunku myślowego nazywanego procesualizmem. Wspólnie z Bertrandem Russelem jest autorem dzieła Principia Mathematica. Od Whiteheada pochodzi powiedzenie, że filozofia to zbiór przypisów do Platona.

Parmenides z Elei (ok. 515–450 przed Chr.) – filozof grecki ze szkoły eleackiej; największy starożytny obrońca monizmu ilościowego, czyli poglądu, że istnieje tylko jeden niezmienny byt, a wielość dana w doświadczeniu zmysłowym jest złudzeniem. Występuje jako bohater dialogu Platona Parmenides.

Wariabilizm (od łac. variabilis – zmienny) – pogląd akcentujący zmienność w rzeczywistości.

Statyzm (od gr. στάσις, stasis – trwanie; łac. stare – stać) – pogląd akcentujący stałość w rzeczywistości.

Procedura dowodzenia – procedura polegająca na podaniu twierdzeń, z których wynika teza, którą uznajemy; np. Parmenides stosował tę procedurę, pokazując, że teza „byt jest jeden” ma wynikać z twierdzenia „byt jest, a niebytu nie ma”.

Reductio ad absurdum (łac. sprowadzenie do absurdu) – rozumowanie obalające jakąś tezę przez wyprowadzenie z niej sprzecznych lub jawnie fałszywych konsekwencji. Np. Zenon z Elei obalał tezę „istnieje ruch” przez podanie jej absurdalnych konsekwencji – jedną z nich ma być to, że Achilles nigdy nie dogoni żółwia.

Pofilozofuj

  1. Jak rozumiesz powiedzenie jednego z obrońców radykalnego wariabilizmu: „Do tej samej rzeki nie można wejść nawet raz”?
  2. W jakim sensie teorię ewolucji Karola Darwina można uznać za kontynuację filozofii Heraklita?

Quiz

Chcesz iść dalej? Sprawdź, czy udało Ci się uzyskać do tej pory wystarczającą ilość mocy i czy możesz przejść do wyższego poziomu!

Teraz jesteś na poziomie II . Jest to poziom Jończyka. Już wprawdzie odrzuciłeś myślenie mityczne, ale nadal jesteś na początku przygody z filozofią. Zaczynasz dostrzegać różnice zdań na temat różnych filozoficznych problemów. Pamiętasz jakie spory wykrystalizowały się w starożytności?

Zaznacz właściwe pola (uwaga, może być kilka poprawnych odpowiedzi!):

1. Czego dotyczy spór monizmu z pluralizmem?

Poprawnie! Niepoprawnie!

2. Co jest przedmiotem sporu między wariabilizmem a statyzmem?

Poprawnie! Niepoprawnie!

3. Jaką tezę miał sprowadzić do absurdu argument Zenona z Elei dotyczący Achillesa i żółwia?

Poprawnie! Niepoprawnie!

Lekcja 2
Wracasz do początku
Spróbuj jeszcze raz!
Moc heraklitejska
Możesz iść dalej, ale uważaj! Twoja moc jest zmienna; może zabraknąć Ci jej do przejścia kolejnego poziomu! Może warto spróbować jeszcze raz?
Moc mędrca
Zgłębiłeś istotę tego odcinka! Masz wystarczającą moc, by pewnie iść dalej!

 

 

W celu ponownego rozwiązania testu odśwież stronę (klawisz F5).