Lekcja 5: Platon

Obejrzyj film

Obejrzyj uważnie poniższy film i postaraj się zapamiętać jak najwięcej informacji.

Posłuchaj klasyka

Doczytaj

Platon (ok. 429–347 przed Chr.) – uczeń Sokratesa i nauczyciel Arystotelesa, założyciel ateńskiej szkoły filozoficznej nazwanej Akademią. Przypisuje się mu autorstwo trzydziestu sześciu dialogów i trzynastu listów (choć w przypadku niektórych z tych pism autorstwo Platona bywa kwestionowane). Platon jest twórcą teorii idei, zgodnie z którą niematerialne i niezmienne idee tworzą hierarchię, z ideą Dobra na szczycie. Prawdziwe imię filozofa to Arystokles, natomiast Platon, czyli szeroki [od platos – szerokość, rozległość], to przydomek nadany mu z powodu wielkości ciała, mięśni, czoła lub stylu.

Alegoria (od gr. α λληγορέω, alegoreo – mówię inaczej, przenośnie) – literackie lub plastyczne przedstawienie treści abstrakcyjnych w sposób obrazowy. 

Archetyp (od gr. αρχή, arché – początek; τύπος, typos – wzór) – pierwowzór; pradawny i powszechny symbol kulturowy, który nieustannie ma wpływ na ludzkie życie; psychologiczną teorię archetypów opracował C.G. Jung.

Dialog (gr. διά, dia – przez; λόγος, logos – tu: mowa) – rozmowa dwu lub więcej osób oraz oparta na niej forma wypowiedzi literackiej i filozoficznej; dialog wprowadził do filozofii Sokrates, a upowszechnił Platon, który uważał, że stanowi ona najlepszą metodę dochodzenia do prawdy; w tzw. dialogu sokratycznym rozmówca – próbując konsekwentnie odpowiadać na umiejętnie dobrane pytania mistrza – może uświadomić sobie fałszywość swoich dotychczasowych przekonań lub prawdziwość nowych twierdzeń, do których został „podprowadzony”; z kolei w dialogu jako dyskusji jej strony wymieniają się argumentami na rzecz bronionych przez siebie poglądów, formułują zarzuty wobec nich i starają się je odeprzeć; w rzetelnej dyskusji chodzi nie tyle o pokonanie przeciwnika, ile o współpracę w rozwiązywaniu określonego problemu.

Hermeneutyka (od gr. ερμηνεύειν, hermeneuein – tłumaczyć) – sztuka lub teoria interpretacji, względnie oparta na niej filozofia.

Idealizm (od gr. ιδέα i łac. idea – idea, forma, kształt) – 1) pogląd głoszący, że istnieją idee w sensie Platona; 2) pogląd głoszący, że istnieją lub są poznawalne wyłącznie idee w sensie treści umysłowych (myśli); aby odróżnienić idealizm pierwszy od idealizmu drugiego, pierwszy nazywa się platońskim, a drugi – nowożytnym; na oznaczenie pierwszego używa się też terminu skrajny realizm pojęciowy – aby podkreślić, że idee w sensie Platona, jako pozaumysłowe odpowiedniki pojęć ogólnych, istnieją realnie i samodzielnie.

Anamneza (gr. α νάμνησις, anamnesis – przypomnienie) – w filozofii Platona: przypominanie sobie przez ludzką duszę idei, z którymi obcowała przed wejściem w ciało.

Antynaturalizm (gr. anti – przeciw, naprzeciw; łac. natura – przyroda) – pogląd lub kierunek filozoficzny przeciwstawiający się naturalizmowi i głoszący, że istnieje nie tylko przyroda, lecz także inne byty (np. Bóg, idee, dusze, wartości).

Pofilozofuj

1. W jaki sposób koncepcja miłości platonicznej wiąże się z Platońską koncepcją idei? Czy według Ciebie da się obie koncepcje oddzielić od siebie, tzn. głosić platonizm w koncepcji miłości bez platonizmu w koncepcji idei (lub na odwrót)? 
2. Czy na podstawie badania świata przyrody można uznać, że istnieje coś poza nią? Jak oceniasz podany w tym rozdziale argument Platona za idealizmem?

Quiz

Chcesz iść dalej? Sprawdź, czy udało Ci się uzyskać wystarczającą ilość mocy i czy możesz przejść do wyższego poziomu!

Teraz jesteś na poziomie V. Jest to poziom Idei. Masz w głowie już coraz więcej idei na temat filozofii starożytnej. Czy już potrafisz je skonkretyzować?

Zaznacz właściwe pola (uwaga, może być kilka poprawnych odpowiedzi!):

W celu ponownego rozwiązania testu odśwież stronę (klawisz F5).